Адзінае прадпрыемства на Віцебшчыне, якое займаецца прамысловай вытворчасцю бярозавага соку, знаходзіцца на Аршаншчыне, у Арэхаўску, на радзіме першай у Беларусі электрастанцыі.

Менавіта энергетыкі калісьці асвоілі новую для сябе справу - перапрацоўку гародніны, садавіны, выраб напояў. Адкрыты ў сельскагаспадарчым філіяле "Цяплічны" кансервавы цэх штогод выпускае каля 60 тон бярозавага соку. 

- Сёння на лінейцы 14 відаў бярозавага соку - з вішняй, трускаўкай, журавінамі, яблыкам, апельсінам, шыпшынай, чаборам і іншай садавінай і травой. 

Усе дабаўкі толькі натуральныя. У нашым прадукце няма кансервантаў, фарбавальнікаў, доўгае захоўванне забяспечваюць цукар (у малаважных колькасцях) і цытрынавая кіслата. А таксама дакладнае выкананне тэхналогіі, - тлумачыць намеснік дырэктара філіяла Таццяна Яскевіч.

На Міжнароднай выставе прадуктаў харчавання і напояў "Прадэкспа", якая прайшла нядаўна ў Маскве, расіяне высока ацанілі якасць, смак і натуральнасць беларускага бярозавага соку. "Цяплічны" заключыў дагаворы аб пастаўках сваёй прадукцыі ў Маскву і Санкт-Пецярбург. Так што нашая марка атрымае і расейскую прапіску. У Арэхаўску мы сустрэліся з чалавекам, які ніколі раней не спрабаваў бярозавы сок. На яго радзіме п'юць у асноўным какосавы. Так супала, што ў наш прыезд у "Цяплічны" каманда "Беларусь 24" здымала перадачу "Як гэта зроблена", каб прэзентаваць усяму свету (а вяшчае канал праз спадарожнік у многіх краінах) беларускія брэнды. Дарэчы, першы выпуск быў аб бабруйскім зефіры, другі - аб мінскім гадзіннікавым заводзе, а трэці - аб бярозавым соку, вырабленым на Аршаншчыне. Дэгуставаў яго прадстаўнік Шры-Ланкі - студэнт Віцебскага медыцынскага ўніверсітэта Імаш Перэра. 

 - Вельмі смачна! - Захапіўся Имаш, які паспрабаваў бярозавы сок з рознымі дабаўкамі. 

- Больш за ўсё спадабаўся з апельсінам. Першапачаткова ў 1991 годзе ў Арэхаўску выпускалі толькі бярозавы з цукрам. 

У якасці першай дабаўкі па ініцыятыве тагачаснага кіраўніка Васіля Каваленкі сталі прымяняць кмен. - У дырэктара ў кабінеце заўсёды стаяла банка соку з кменам, ён усіх частаваў, казаў аб карысці напою для страўніка. Сёння мы таксама выпускаем з кменам. Гэты сок на аматара, - тлумачыць Таццяна Яскевіч і раскрывае сакрэт, што хутка з'явіцца і з ананасам.

А ў наступным годзе плануюць пашырыць асартымент да 20 відаў. Важная дэталь: сок разліваюць толькі ў экалагічную шкляную тару - трохлітровыя слоікі і бутэлькі па 0,75 літра. У сезон кожны дзень у цэх паступае з розных лясніцтваў вобласці да 10 тон свежага соку. Дастаўляюць яго ў пластыкавых кубах і цыстэрнах і адпраўляюць у лабараторыю. Тут сыравіну правяраюць на празрыстасць і сухія рэчывы. - Па ўтрыманне сухіх рэчываў вызначаюць якасць карыснага напою. Яно залежыць ад таго, дзе нарыхтоўваюць (у нізіне - больш воды). Па гэтым паказчыку можна зразумець, разведзены сок вадой ці не, - распавядае мікрабіёлаг Анастасія Стец.

Перапрацаваць сыравіну трэба на працягу 24 гадзін. Таму ў пік яго збору цэх працуе ў дзве змены. Бывалі выпадкі, што сок адпраўлялі зваротна ў лясгас: не атрымаў дабро тутэйшага АТК - быў каламутным. А кантроль, які прайшоў, ішоў на варэнне, якое доўжыцца 45 хвілін пры тэмпературы да 90 градусаў. Затым яго разліваюць у тару, закочваюць вечкамі і на дзве гадзіны змяшчаюць у аўтаклавы. 

Адтуль - на ўпакоўку. - Самі п'яце бярозавы сок? – пытаю Таццяну Яскевіч. 

- Вядома. І сама закочваю. 

У гэтым годзе – 150 літраў нарыхтавала, з апельсінам, лімонам, барбарысам, мятай і мелісай, – адказвае суразмоўніца. У прамысловых жа маштабах вытворчасць бярозавага соку плануюць завяршыць на гэтым тыдні. Пасля перабудуюцца на выпуск іншых кансерваў. Таццяна Яскевіч раіць тутэйшы таматавы сок прамога адціскання. Без вады - толькі таматы. А таксама запрашае прыехаць, калі пачнецца сезон шокавай замарозкі агародніны і ягад. Першай на лінію паступіць клубніцы.