«Дарога да святыняў» пройдзе праз Дуброўна

ўявіць без аднаго з галоўных яго складальнікаў — Міжнароднай навукова-асветніцкай экспедыцыі «Да-рога да святыняў» з Жыватворным Агнём ад Гроба Гасподняга. Яна пачынаецца напярэдадні святкавання Дня беларускага пісьменства и крочыць па вялікіх і малых гарадах нашай краіны. Яе ўдзельнікі нясуць Непагасную Лампаду з Благадатным Агнём ад Гроба Гасподняга.

Нясуць яны ў сэрцах сваіх яшчэ адну лампаду — любоў да роднай матчынай

мовы, бо добра разумеюць, «хто забыў сваіх продкаў — сябе губляе, хто забыў

сваю мову — усё згубіў». Таму гэта экспедыцыя — не падарожжа па прасторах

краіны. Гэта сапраўднае свята. Свята тых, хто захоўвае духоўную спадчыну

нашага народа, шануе родную мову. Гэта свята, каб несці людзям святло

веры і надзеі, святло асветніцтва. У 2023 годзе экспедыцыя з трыцца-

цю ўдзельнікамі адправіцца 30 жніўня па маршруце: Мінск - Святое Поле каля

в.Загор'е (Баранавіцкі раён) - в.Тарасава (Мінскі раён) - г.п. Плешчаніцы, в. – Новалу-

комль (Чашніцкі раён) – Чашнікі – Дуброўна– г.п.Расоны – г.п.Шуміліна – Гарадок.

Гэтымі днямі ініцыятыўная группа ўдзельнікаў пабывала ў Дубровенскім

раёне. На сустрэчы з кіраўніцтвам раёна, прадстаўнікамі праваслаўнай

царквы, мясцовымі краязнаўцамі былі ўдакладнены месцы і час правядзен-

ня ўрачыстых мерапрыемстваў, сумесных богаслужэнняў, навукова-творчых

сустрэч, гутарак, выставак матэрыялаў папярэдніх экспедыцый.

Вельмі сімвалічна, што на Дубровеншчыну ўдзельнікі экспедыціі завітаюць

менавіта 1 верасня, у Дзень ведаў. Таму гэты дзень ў 2023 годзе абяцае быць

вельмі насычаным і незвычайным. Удзельнікаў экспедыцыі дубровен-

цы будуць урачыста сустракаць на мяжы раёна. Каля Парка Воінскай сла-

вы ўсе жадаючыя змогуць далучыцца да ўдзельнікаў экспедыціі і прайсці

хрэсным ходам да Свята-Нікольскага храма, дзе пройдзе ўрачыстае наба-

жэнства, пасля якога можна будзе запаліць свечкі ад прывезенага Свято-

га Агню. Па існуючай традыцыі каля храма будзе пасаджаны Сад Малітвы.

Пад карані пасаджаных дрэў ляжа зямля, узятая рабочай групай падчас папя-

рэдняй прапрацоўкі маршруту ў Гарадку, цяперашняй сталіцы Дня белару-

скага пісьменства, зямля з усіх месцаў, пройдзеных экспедыцыяй за 29 гадоў,

а таксама зямля Святога Поля, традыцыйна асвячанага ўдзельнікамі «Дарогі

да Святыняў» з'явы цудатворнай Іконы Покрыва Прасвятой Багародзіцы,

Даведніцы Экспедыцыі. У сваю чаргу прыгаршчы дубровенскай зямліцы

ўдзельнікі экспедыціі забяруць з сабой, каб пасыпаць яе пад дрэвы, якія будуць

пасаджаны ў Гарадку.

Удзельнікі экспедыцыі, а гэта паэты, пісьменнікі, вучоныя, музыканты, выступяць перад школьнікамі, у працоўных калектывах, наведаюць АКП, заняткі творчых аб’яднанняў. Яны шчыра і

яскрава распавядуць пра ўласны жыццёвы, творчы і духоўны вопыт, будзе

магчымасць прадэманстраваць свае творчыя здольнасць і ў пачынаючых

літаратараў Дубровеншчыны. Паздея абяцаке быць вельмі цікавай, таму сачыце за публікацыямі ў нашай газеце, каб скарыстаць цудоўную магчымасць далучыцца да яе.

Алена КАРСАКОВА.

Фота аўтара.

Дубровенскі раён: пачатак гісторыі

20 жніўня 2024 года мы разам адзначым 100 гадоў з дня ўтварэння

Дубровенскага раёна. Усім нам трэба грунтоўна падыйсці да гэтай

падзеі: падрыхтаваць працоўныя падарункі, падвесці рахункі

зробленага, з падзякай і павагай узгадаць часы мінулыя і падзеі, якія

адбываліся на працягу стагоддзя на нашай зямлі. З гэтай нагоды мы

пачынаем рубрыку «Да 100-годдзя Дубровенскага раёна».

Сёння мы прапануем вам урывак з рабочых матэрыялаў новай кнігі

«Жыві і квітней, родны мой край»,

якая рыхтуецца краязнаўцам Аляксеем Гаўруцікавым

да 100-годдзя раёна.

Пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі па новым адміністрацыйным дзяленні Горацкі па-

вет разам з Дубровеншчынай увайшлі ў Заходнюю вобласць (з 18 верасня 1918 года

—Заходняя камуна). Гэта было нязручна і ў плане кіравання, і для вырашэння што-

дзённых пытанняў для мясцовых жыхароў, для вырашэння якіх трэба было ехаць ці

ў Горкі, ці ў Смаленск.

19 лістапада 1918 года на пасяджэнні Дубровенскага валаснога камітэта РКП(б)

былло прынята рашэнне дэлегаваць старшыню валаснога камітэта партыі Льва

Кагана ў Смаленскі аблвыканкам з хадайніцтвам аб выдзяленні Дуброўна ў

адміністрацыйны раён.

У канцы 1921 года было пастаўлена пытанне аб аддзяленні Дуброўна ад Го-

рак і далучэнні да Аршанскага павета, што, безумоўна, было б значна зручней. Ды і

гістарычныя сувязі Дуброўна з Оршай былі больш цесныя.

Хадайніцтвы аб новым адміністацыйным падпарадкаванні ішлі з Дуброўна да вы-

шэйшага кіраўніцтва ажно да 1924 года. Зрушыўся працэс ў вырашэнні гэтага пытання

толькі 17 ліпеня 1924 года, калі пастановай другой сесіі ЦВК БССР шостага склікання

«Аб адміністрацыйна-гаспадарчым дзяленні БССР» быў утвораны Дубровенскі раён-

ны выканаўчы камітэт Аршанскай акругі. Старшынёй стаў таварыш Семерыкоў. Паве-

ты і воласці гэтай жа пастановай былі ліквідаваны.

Па новым тэрытарыяльна-адміністрацыйным падзеле Дуброўна набыў статус гора-

да, цэнтра Дубровенскага раёна. З гэтага моманту пачынаецца фарміраванне раёна і

яго структур. 10 жніўня ўтворана часовае райпартбюро. У той час на ўліку ў Дубровен-

скай валасной партарганізацыі знаходзіліся 44 члены і кандыдаты ў члены партыі.

Усе арганізацыйныя мерапрыемствы былі праведзены, і 20 жніўня 1924 года

быў сканструяваны (так адзначалася ў дакументах таго часу) Дубровенскі раён.

Ён уключыў Дубровенскую воласць, на тэрыторыі якой пражывала 15725 чала-

век; тры сяла і 40 вёсак Сваташыцкай воласці (14156 челавек); два сяла і 71 вёска

Новатухінскай воласці (14325); частку Саўскай воласці (тры вёскі, 418 чалавек); 12 вё-

сак Высоцкай воласці (3644); 8 вёсак Ляднянскай воласці (3013).

Такім чынам насельніцтва ўтворанага раёна склала 51261 чалавек. Раён быў падзе-

лены на 13 сельсаветаў: Дубровенскі, Загваздзінскі, Расасенскі, Негацінскі, Кляноўскі,

Цілівіцкі, Дабрынскі, Пірагоўскі, Будаўскі, Верацейскі, Азярэцкі, Чарнаручанскі,

Новатухінскі.

7 вераня 1924 года на агульным партыйным сходзе быў абраны раённы камітэт

партыі. У яго скад увайшлі: Вол (сакратар), Семерыкоў, Хейфец, Шкляр, Казлоў,

Глушэц, Гофман. У райкаме было два штатныя работнікі — сакратар і адказны

інструктар.

26 верасня быў зацверджаны райкам камсамола. Яго сакратаром стаў Рэйнгольд,

загадчыкам палітпрасветы — Міцкевіч. На той час раённая арганізацыя УЛКСМ

налічвала164 члены і 38 кандыдатаў. Юная змена — піянерыя — аб’ядноўвала 120

хлопчыкаў і дзяўчынак, з іх 80 — у Дуброўна.

Аляксей Гаўруцікаў заўважаў, што і пасля 20 жніўня 1924 года праходзілі змяненні

межаў і адміністацыйнага падзелу на тэрыторыі раёна. Пэўная частка сучаснай Дуб-

ровеншчыны ў першыя гады савецкай улады адносілася да Магілёўскай і Гомель-

скай губерній, якія ў свой час уваходзілі ў РСФСР. У 1956 годзе Дубровенскаму раё-

ну была перададзена частка скасаванага Арэхаўскага раёна, які існаваў з 1946 года.

Змяненняў было шмат, улічыць, а тым больш проста і коратка растлумачыць іх у фар-

маце газетнай публікацыі не прадстаўляецца магчымым.

Але ж краязнаўца засяродзіў увагу на тым, што ў ліпені 1924 года ў складзе Аршан-

скай акругі быў створаны Ляднянскі раён, а скасаваны быў ў ліпені 1931 года з перада-

чай тэрыторыі ў Дубровенскі раён. Гэтая падзея павялічыла колькасць насельніцтва ў

раёне, якое ў 1932 годзе складала 71308 чалавек, і зрабіла Дубровеншчыну памежнай

з Расіяй.

У пасляваенны час Дубровенскі раён знік з карты Беларусі. Згодна з Указам

Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР ад 25 снежня 1962 года ён быў ліквідаваны і

цалкам далучаны да Аршанскага раёна. Аднак зноў жа Указам Прэзідыума Вярхоўнага

Савета БССР ад 6 студзеня 1965 года раён быў адноўлены...

Такім быў пачатак летапісу нашага раёна. Сучасныя і гістарычныя старонкі якога

мы будзем з вамі разам ўзгадваць. Чакаем ад вас, паважаныя чытачы, разнастайных

успамінаў пра працоўныя будні і цікавых людзей. Запрашаем вас падзяліцца старымі

фотаздымкамі з аповедамі дзе і калі былі яны зроблены.

Усе навіны