У Дуброўне адбыўся выязны Прэзідыум Віцебскага абласнога Савета дэпутатаў
У Дуброўне адбыўся выязны прэзідыум Віцебскага абласнога Савета дэпутатаў. Тут ійшла грунтоўная размова аб рабоце, якая праводзіцца ў Віцебскай вобласці па выкананню патрабаванняў заканадаўства Рэспублікі Беларусь аб ахове гісторыка-культурнай і археалагічнай спадчыны, а таксама аб добраўпарадкаванні месцаў пахавання воінаў-вызваліцеляў.
Адкрываючы пасяджэнне прэзідыума, старшыня Віцебскага абласнога Савета дэпутатаў Уладзімір Цярэнцьеў падкрэсліў, што захаванне памяці аб героях Вялікай Айчыннай вайны - гэта наш святы абавязак. І гэтую карпатлівую працу па пошуку імёнаў і іх ўвекавечанні, рэканструкцыі манументаў і рамонту адзіночных памятных знакаў неабходна весці штодня усім разам: органам улады і грамадскім аб'яднанням, працоўным калектывам, студэнтам і школьнікам. кожны абавязаны шанаваць, паважаць памяццю сваіх продкаў. - Менавiта так у адзінай камандзе працуюць выканаўчая і распарадчая галіны улады на Дубровеншчыне. Тут паэтапна ствараецца музей, праводзіцца вялікая праца па пошуку імёнаў загінуўшых і нанясенні іх на мемарыяльныя пліты, тут ідзе маштабная рэканструкцыя аднаго з найбуйнейшых пахаванняў у вобласці - мемарыяльнага комплексу «Рыленкі». Таму Дубровеншчына невыпадкова выбрана месцам правядзення прэзідыума, - адзначыў Уладзімір Цярэнцьеў.
Начальнік упраўлення культуры Віцебскага аблвыканкама Пётр Падгурскі азнаёміў прысутных з гісторыка-культурнай, археалагічным спадчынай Віцебскай вобласці і працай па рэканструкцыі і рэстаўрацыі гісторыка-культурных каштоўнасцяў. Усяго ў дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцяў Рэспублікі Беларусь уключана 957 гісторыка-культурных каштоўнасцяў, размешчаных на тэрыторыі Віцебскай вобласці. У іх ліку два помнікi горадабудаўніцтва, 296 помнікаў архітэктуры, 371 - археалогіі, 264 помніка гісторыі (у асноўным - гэта воінскія пахаванні), 4 помніка мастацтва, 2 - запаведных месцы, 6 рухомых гісторыка-культурных каштоўнасцяў і 12 адносяцца да нематэрыяльных гісторыка-культурных каштоўнасцей.
Сярод найбольш знакавых аб'ектаў, дзе праведзены маштабныя работы па рэканструкцыі і рэстаўрацыі, Пётр Падгурскі назваў Спаса-Праабражэнскую царкву ў Полацку, рэканструкцыю мемарыяльнага комплексу «Прарыў» ва Ўшацкім раёне, мемарыяльнага комплексу ў г.п.Рассоны і мемарыяльнага комплексу «Рыленкі» у Дубровенскім раёне.
Распавёў Пётр Падгурскі і аб рабоце па ўключэнню невыкарыстоўваемых аб'ектаў спадчыны ў гаспадарчы абарот. Як станоўчы прыклад ён назваў супрацоўніцтва дзяржавы, грамадскасці і прадстаўнікоў праваслаўнай царквы па правядзенні фестывалю «Справа» у в.Белая Царква Ўшацкага раёна.
А яшчэ начальнік упраўлення культуры акцэнтаваў увагу на пытанні аховы археалагічнага спадчыны, якое застаецца па-ранейшаму актуальным. Начальнік Галоўнага ўпраўлення ідэалагічнай работы і па справах моладзі Віцебскага аблвыканкама Генадзь Ягораў спыніўся на прыярытэтных напрамках работы па ўладкаванні і доглядзе за мемарыяламі, абеліскамі, воінскімі пахаваннямі часоў Першай сусветнай і Вялікай Айчыннай вайны. - Наш абавязак - не абысці ўвагай ніводнага жывучага ветэрана і ўдзельніка Вялікай Айчыннай вайны, не пакiнуць у забыцці загінулых абаронцаў і ахвяр, - сказаў Генадзь Ягораў. - Па стане на 1 кастрычніка 2019 года ў вобласці лічыцца 1463 воінскіх пахаваннi. У іх пахавана 402919 абаронцаў Айчыны, іх іх вядомых 196695, невядомых - 206.224 чалавекі. У Першай сусветнай вайне лічыцца загінулымі 589 чалавек, у Грамадзянскай вайне - 142, ва Другой сусветнай вайне - 402062 чалавека, у лакальных войнах і канфліктах - 126 чалавек. Як адзначыў Генадзь Ягораў, ва ўсіх рэгіёнах Віцебшчыны воінскія пахаванні ўтрымліваюцца ў здавальняючым стане. Рашэннямі гаррайвыканкамаў у 2019 годзе праведзена перазамацаванне шэфства арганізацый, прадпрыемстваў, устаноў адукацыі, культуры, грамадскіх аб'яднанняў за воінскімі пахаваннямі і помнікамі. Такая праца забяспечвае іх захаванасць, пастаянны належны догляд і добраўпарадкаванне.
Сярод праблемных момантаў Генадзь Ягораў назваў воінскія пахавання і адзінкавыя магілы на грамадзянскіх могілках, у цяжкадаступных і аддаленых месцах, дзе таксама неабходна пастаянна падтрымліваць парадак. У вобласці вядзецца праца па нанясенні на пліты зноў устаноўленых прозвішчаў байцоў. У 2019 годзе ўжо нанесена 6 тысяч прозвішчаў, за мінулы перыяд выяўлена 3353 новыя прозвішчы. Генадзь Ягораў падкрэсліў, што большасць раёнаў завяршылі работу па зверцы прозвішчаў. У Віцебскім, Дубровенскім, Лёзненскім, Полацкім, Расонскім, Сененскім, Талачынскім, Ушацкім, Чашніцкім, Шумілінскім раёнах работа па зверцы прозвішчаў вядзецца на пастаяннай аснове. Кожнаму раёну даручана ўстанавіць інфармацыйныя ўказальнікі-банеры аб знаходжанні воінскіх пахаванняў і адзіночных пахаванняў, размешчаных удалечыні ад населеных пунктаў. А на саміх пахаваннях ўсталяваць інфармацыйныя таблічкі з кантактнымі дадзенымі сельсаветаў і сельвыканкамаў.
Распавёў Генадзь Ягораў і аб фінансавым баку пытання. У прыватнасці, толькі па Дзяржаўнай праграме на 2015-2020 гады па ўвекавечанні загінуўшых пры абароне Айчыны і захаванню памяці аб ахвярах войнаў на 2019 г. з бюджэту выдзелена 722986,03 рубля. У мерапрыемствах па навядзенні парадку, рэканструкцыі, добраўпарадкаванні памятных месцаў выкарыстоўваюцца сродкі грамадскіх аб'яднанняў, суботнікаў, розных акцый. Так, напрыклад, на рэканструкцыю мемарыяльнага комплексу «Рыленкі» накіраваны не толькі бюджэтныя сродкі, але і сродкі, заробленыя падчас абласнога суботніка, а таксама сродкі, заробленыя падчас правядзення дабрачыннага канцэрту «Зямля бацькоў - зямля святая» і іншых мерапрыемстваў.
Тэму захавання гісторыка-культурнай спадчыны і памяці ў сваім выступе працягнуў старшыня Дубровенскага райвыканкама Алег Лындзiн. Ён паведаміў, што на тэрыторыі раёна размешчана 74 помніка гісторыі, з якіх 28 занесены ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцяў. Асноўны акцэнт у сваім выступе старшыня райвыканкама зрабіў на захаванні гістарычнай памяці аб загінуўшых на тэрыторыі раёна. На Дубровеншчыне, багата палітай крывёю ў гады Вялікай Айчыннай вайны, у 28 брацкіх пахаваннях спачывае больш за 40 тысяч абаронцаў Айчыны, з іх 2,5 тысячы да гэтага часу не вядомыя.
Алег Лындзiн распавёў пра сістэму працы па добраўпарадкаванні месцаў пахавання і пра найбольш маштабных мерапрыемствах бягучага года. Так, у 2019 годзе завершаны капітальны рамонт вайсковага пахавання Петрыкаў, дзе спачывае 7327 воінаў савецкай арміі. Тут быў праведзены дэмантаж пліт і падстаў пад іх, усталяваны саркафаг на бетонавую падставу, заменена агароджа, праведзена укладка тратуарнай пліткі, устаноўлены дадатковыя мемарыяльныя пліты. На аўтамагістралі М-1 ўстаноўлены паказальнікі да воінскага пахавання Петрыкаў, а на самiм пахаванні - таблічка з кантактнымі дадзенымі Асінтарфскага сельсавета. У бягучым годзе праведзены работы і на іншых воінскіх пахаваннях. так, замененыя 52 пліты на вайсковым пахаванні ў Шухаўцах, устаноўлены дадатковыя пліты на братскiх пахаваннях ў аг.Ляды, вёсках Міхалінава, Паценькi, Залатовiчы. На вайсковым пахаванні ў аг. Буда за сродкі Дубровенскага раённага аб'яднання прафсаюзаў усталяваны інфармацыйны знак з QR-кодам.
У горадзе Дуброўна ў Парку вайсковай славы за сродкі раённага Фонду міру ўстаноўлены памятныя знакі героям Савецкага Саюза - выхадцам Дубровенскага раёна. Падрабязна распавёў Алег Лындзiн аб першым этапе рэканструкцыі мемарыяльнага комплексу «Рыленкі». Тут устаноўлена 228 гранітных мемарыяльных пліт, на якіх увекавечаны 9402 прозвішчы савецкіх воінаў. Працягваюцца работы па ўладкаванні прыступак, пешаходных дарожак, добраўпарадкаванні і азеляненні тэрыторыі.
Праводзіцца ў раёне вялікая праца па ўдакладненні імёнаў загінуўшых воінаў. Пошукава-даследчая група удакладніла і ўнесла ў электронную базу «Кніга Памяці Віцебскай вобласці» больш за 25 тысяч імёнаў савецкіх воінаў, якія загінулі пры вызваленні Дубровенскага раёна, устаноўлена 2461 прозвішча раней невядомых. Вялікі ўклад у справу ўвекавечання імёнаў загінулых уносіць Аляксей Гаўруцікаў, адказны сакратар савета ветэранаў Дубровенскага раёна. У ходзе пасяджэння прэзідыума вопытам работы падзяліліся старшыня Верхнядзвінскага раённага Савета дэпутатаў Ірына Козел, настаўнік гісторыі Віцебскага кадэцкага вучылішча Мікалай Півавар, старшыня Вайханскага сельсавета Гарадоцкага раёна Лілія Грузневiч, старшыня Дабрамысленскага сельсавета Лёзненскага раёна Сяргей Пеўнік, старшыня Сіроцінскага сельсавета Шумілінскага раёна Аксана Шынкевіч і член Кансультатыўнага савета пры міністэрстве замежных спраў Рэспублікі Беларусь па справах беларусаў замежжа, старшыня Нацыянальна-культурнай аўтаноміі беларусаў Смаленскай вобласці Сяргей Крыўко.
Прысутным быў цікавы вопыт сумеснай работы беларусаў і расіян па захаванні гістарычнай памяці. Удзельнікі мерапрыемства азнаёміліся з мабільнай выставай «Дарогі вайны. Дарогі свету. Дарогі памяці». Сяргей Крыўко распавёў аб «Атласе памяці», які выдаецца штогод пасля правядзення міжнародных прабегаў. У «Атласе памяці» ўжо каля 600 аб'ектаў месцаў баявой славы, размешчаных уздоўж аўтамабільных дарог. Дадзеныя аб гэтых памятных месцах арганізатары прапануюць унесці ў навігацыйныя карты, каб любы жадаючы без працы мог наведаць гэтыя аб'екты.
Падводзячы вынікі пленарнага пасяджэння прэзідыума, Уладзімір Цярэнцьеў ўзнагародзіў актывістаў, якія ўнеслі вялікі ўклад у захаванне гісторыка-культурнай спадчыны і ўвекавечанне памяці загінуўшых. Сярод узнагароджаных - Аляксей Гаўруцікаў, адказны сакратар Дубровенскага раённага савета ветэранаў, і Алена Ціханава, старшыня Дубровенскага раённага Савета дэпутатаў. Удзельнікі пасяджэння наведалі парк «Ліпкі», парафію Маці Божай Фацімскай у г.Дуброўна. А затым азнаёміліся з ходам рэканструкцыі мемарыяльнага комплексу «Рыленкі». Тут былі высаджаны дрэвы. На вайсковым пахаванні Петрыкаў адбыўся мітынг.
